بهاءالدین خرمشاهی و تألیف کتاب «ترجمه کاوی»

 

وقتی یکی از بزرگان و پیش­کسوتان ترجمه دست به تألیف کتابی در زمینۀ ترجمه می­زند، آدمی لحظه­شماری می­کند تا این کتاب را تهیه کند و واو به واو آن را بخواند. این اثر نیز، مطمئناً، مانند دیگر آثار استاد خرمشاهی شاهکاری خواهد بود. از زبان خبرگزاری پانا بخوانید:

بهاءالدین خرمشاهی به خبرنگار فرهنگی و هنری پانا گفت: حدود دو دهه در فکر تألیف کتابی دربارۀ چند و چون و فراز و نشیب ترجمه در ایران بوده­ام و از آنجا که در عصر ترجمه به شکل حرفه­ای کار کرده­ام، علاقه داشتم ریزه­کاری­های مسائل ترجمه را به­نحوی که برای جوان­ترها ارزش آموزشی داشته باشند، بیان کنم.

خرمشاهی با اشاره به مسائل مهمی که در این کتاب مطرح کرده است، افزود: در این کتاب، ترجمه از دو زبان عربی با هزار سال سابقه مطرح است، بخش نخست این کتاب با عنوان «هزار سال ترجمه» نمونه­هایی از ترجمه­های قرن سوم و چهارم تا امروز، از جمله ترجمه­های بزرگانی مانند عبدالله کوثری، کامرانی فانی، رضا جعفری، نجف دریابندری، علی رامین، سیامک عاقلی و صاحب­نظرانی از این دست را شامل می­شود.

وی اظهار داشت: فصل دیگری از این کتاب دربارۀ فرهنگ­های دوزبانه است؛ البته فرهنگ­های دوزبانه را فرهنگ­های ترجمه­ای هم می­نامند چون به­طور غالب بر مبنای ترجمه و معادل­یابی از روی فرهنگ­های یک­زبانه ساخته می­شوند. در این بخش، همچنین، بسیاری از فرهنگ­های عربی به فارسی و انگلیسی به فارسی را توضیح داده و معرفی کرده­ام و حتی دربارۀ برخی از آن­ها نقد و نظر نوشته­ام.

مؤلف «فرهنگ موضوعی قرآن» تصریح کرد: «واژه­گزینی و معادل­سازی» و «رایج­ترین غلط­های ترجمه­ای امروز» عناوین دو فصل دیگر از این کتاب هستند که «فصل واژه­گزینی و معادل­سازی» فعالیت­های فرهنگستان اول تا فرهنگستان امروز (سوم)، و نیز کوشش فردی مترجمان را که در پایان بسیاری از کتاب­های ترجمه شده واژه­نامۀ یک­سو یا دوسویه می­آورند، در بر می­گیرد.
خرمشاهی گفت: در فصل «رایج­ترین غلط­های ترجمه­های امروز» نیز که چه­بسا خواندنی­ترین فصل کتاب باشد بیش از ۵۰۰ غلط را با بیان مشکل درست آن آورده­ام.

«اصول وسایل ترجمه» عنوان فصل دیگری از این کتاب است که به گفتۀ خرمشاهی اصلی­ترین و بلندترین فصل این کتاب را (بین ۶۰ تا ۷۰ صفحه) به خود اختصاص خواهد داد.
گفتني است اين کتاب هنوز منتشر نشده است.